Erfgoedonderwijs op de basisschool
Het basisonderwijs heeft de wettelijke taak gekregen om erfgoed in het onderwijscurriculum op te nemen. In ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ wordt aangegeven hoe (aankomende) leerkrachten hier vorm aan kunnen geven, waarbij men vooral uitgaat van het idee dat het vakoverstijgend wordt aangeboden. Er zijn allerlei bekende obstakels – gebrek aan tijd, geld, personeel, deskundigheid, ruimte en materiaal – die basisscholen ervan weerhouden om kunst en cultuur een vaste plek in hun onderwijs te geven. Erfgoed vakoverstijgend aanbieden en goede samenwerking zijn een oplossing. Het is een studieboek voor de PABO en de opleiding tot ICC’ er, maar kan ook door leerkrachten worden gebruikt en ontwerpers van erfgoed- en cultuureducatie.
Inhoud
‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ biedt pabostudenten en leerkrachten zicht op de actuele plaats en mogelijke aanpak van erfgoededucatie binnen het basisonderwijs. Met erfgoededucatie kunnen de kerndoelen van `Oriëntatie op jezelf en de wereld en `Kunstzinnige oriëntatie gerealiseerd worden. Cultureel erfgoed omvat sporen uit het verleden in het heden, die de moeite waard zijn om te bewaren. Erfgoededucatie is geen vak op zich, maar het boek ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ kan wel helpen om lesstof van andere vakken te concretiseren en te verlevendigen. Het boek biedt de nodige inzichten om erfgoededucatie betekenisvol en effectief in het basisonderwijs te integreren.
Na de theoretische onderbouwing volgt een praktisch deel met een stappenplan, verschillende praktijkvoorbeelden, formats en lessuggesties. ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ geeft (aankomende) leerkrachten de mogelijkheid om hun leerlingen actief en onderzoekend onderwijs te bieden.
Totstandkoming van het boek
Cultuureducatie was rond 2000 nog op kunst gericht en niet op de geschiedenis van de eigen omgeving en erfgoed. Er waren nog geen landelijke lesboeken over erfgoededucatie, dat net was uitgevonden. Ik maakte hiermee het eerste lesboek voor PABO studenten en leerkrachten. Het was een uitbreiding van mijn boek over het schoolmuseumproject van Erfgoedpartners: het Tastbare verleden. In de pioniersfase (vanaf 2003) van erfgoededucatie, bedacht ik eigenzinnige concepten die erfgoed uit de eigen omgeving toegankelijk maakten voor scholen. Ook schreef ik de eerste lesboeken over erfgoededucatie voor docenten en PABO-studenten. Cultuureducatie richtte zich voorheen vooral op kunst en musea. Erfgoededucatie is veel breder en richt zich op alle waardevolle sporen in het heden van het verleden.
‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Pedagogische Academie Hanzehogeschool Groningen en de Stenden hogeschool, opleiding tot leraar basisonderwijs.
Tegenwoordig wordt de term cultuureducatie ook breder ingezet en overlapt het ook erfgoededucatie. Cultuureducatie is het doelbewust leren over en met kunst, erfgoed en media via gerichte instructie, zowel binnen- als buitenschools. Cultuureducatie is in bovenstaande definitie een overkoepelende term voor zowel binnen- als buitenschoolse educatie. De term wordt ook wel gebruikt om enkel de binnenschoolse cultuureducatie te duiden. Hiervoor wordt steeds vaker de term cultuuronderwijs gebruikt. Leerlingen of deelnemers leren over cultuur door er actief mee bezig te zijn en zelf iets te maken. Ze leren van het kijken en luisteren naar cultuuruitingen, van cultuurbezoek en van lezen over cultuur. En door te reflecteren op eigen werk en dat van anderen.
Boek lezen?
In de media is ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ positief besproken.
‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ is nu tweedehands te koop.
Leen ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ in de bibliotheek Groningen
Kijk ‘Erfgoedonderwijs op de basisschool’ hier in.
